Ελληνική Αστυνομία : Ώρα μηδέν
Κύριε Διευθυντά
Η άδικη απώλεια του νεαρού μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου που μας συγκλόνισε όλους και μας γέμισε θλίψη ας γίνει η αφετηρία για ριζική αλλαγή στα Σώματα Ασφαλείας και ειδικότερα στην ελληνική Αστυνομία.
Κατά γενική παραδοχή, το άκρως θλιβερό αυτό γεγονός ήταν η αφορμή για μετατροπή της συσσωρεμένης αγανάκτησης σε έκρηξη οργής, για την αδιαφάνεια, αναξιοκρατία, αλαζονεία, απόκρυψη της αλήθειας κατά σύστημα και ήπια αντιμετώπιση ή απαλλαγή των ενόχων για αδικήματα που προσβάλλουν το περί δικαίου αίσθημα, την αυξανόμενη φτώχεια και το δυσοίωνο αύριο για τη νέα γενιά, καθώς και τη διάσταση πολιτικών και πολιτών σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και αναγκών,. Πρόκειται, αναμφίβολα, για σημαντική κρίση οικονομική, κοινωνική, αξιών και θεσμών. Κρίση που σοβούσε τα τελευταία χρόνια και δεν θέλαμε να τη δούμε κατάματα.
Η ζωή, όμως, προχωράει, οι κοινωνίες και οι ανάγκες των ανθρώπων αλλάζουν και οι όποιες αποφάσεις και ενέργειες των ιθυνόντων χρήζουν προσαρμογής στα νέα δεδομένα.
Έτσι και η Ελληνική Αστυνομία, ένας σημαντικότατος θεσμός του κράτους, οφείλει για να είναι συνεπής προς τις συνταγματικές επιταγές και να ανταποκρίνεται με επιτυχία στα καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί σε μια δημοκρατική χώρα, να αφουγκράζεται τον παλμό της κοινωνίας με την ανάλογη ευαισθησία και να διορθώνει την πορεία της. Δεν επιτρέπεται να είναι αποκομμένη από την κοινωνία και να λειτουργεί με αρχές και κατευθύνσεις μιας άλλης εποχής. Δεν μπορεί να είναι απλά και μόνο Κατασταλτικός Μηχανισμός.
Στα πρόσφατα γεγονότα καταδείχτηκε ότι είναι αναγκαία, όσο ποτέ άλλοτε, η επανίδρυση της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να λειτουργεί υπεύθυνα και με την απαραίτητη κοινωνική ευαισθησία.
Είναι γνωστό ότι η Ελληνική Αστυνομία είναι επιφορτισμένη με την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας, με την εφαρμογή των νόμων. Δεν επιτρέπεται να παρανομεί η ίδια και να βάζει τον πολίτη σε δεύτερη μοίρα. Η σημερινή λάθος λειτουργία της και η αντίληψη που επικρατεί σε σημαντικό τμήμα του προσωπικού της, ότι σαν εκφραστές του νόμου είναι υπεράνω των συνανθρώπων τους, οδηγεί στην καταστρατήγηση θεμελιωδών αρχών και αξιών, με αποτέλεσμα τη συνεχή δημιουργία θυμάτων, όπως αυτές τις ημέρες είναι ο άτυχος Αλέξης και οι γονείς του, οι καταστηματάρχες που υπέστησαν μεγάλες ζημιές και έχασαν περιουσίες, οι υπάλληλοι αυτών που κινδυνεύουν να χάσουν τις δουλειές τους, τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, η ίδια η Χώρα μας της οποίας η εικόνα της αμαυρώθηκε διεθνώς, αλλά και οι ίδιοι οι Αστυνομικοί, οι Αστυνομικές Υπηρεσίες και ακόμα αυτοί οι ίδιοι οι θήτες Αστυνομικοί και οι οικογένειές τους.
Ποίος ευθύνεται για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί σήμερα η Ελληνική Αστυνομία και για τα ατυχή αποτελέσματα που αυτή παράγει;
Όλοι μας, στο μέτρο που μας αναλογεί. Κατά κύριο λόγο, βέβαια, οι εκάστοτε Κυβερνήσεις, με την πολιτική που ακολούθησαν και ακολουθούν.
Και φθάσαμε πού; Στο σημείο να μην την εμπιστεύεται ούτε ο αρμόδιος Υπουργός και να κρατά την Αστυνομία μακριά από τους κουκουλο-φόρους, με το φόβο μήπως χαθεί και άλλη ζωή με αποτέλεσμα να έχουμε τα τραγικά αποτελέσματα που ζήσαμε όλοι και μας διέσυραν διεθνώς. Μια ανοχύρωτη Πρωτεύουσα και κατ’ επέκταση μια ολόκληρη Χώρα έρμαιο των διαθέσεων ορισμένων έκνομων ομάδων.
Πρέπει, λοιπόν, να επανιδρυθεί η Ελληνική Αστυνομία το συντομότερο. Να τυγχάνουν δε οι Αστυνομικοί συνεχούς και δια βίου κατάλληλης εκπαίδευσης και υποστήριξης από όλους μας, για να είναι άξιοι της εμπιστοσύνης μας. Να πάψουν επιτέλους να είναι θύματα πολιτικών παρεμβάσεων, κομματικών αντιπαραθέσεων και διαφόρων μικροσυμφε-ρόντων από ορισμένα Μ.Μ.Ε.
Να είναι όντως λειτουργοί και να είναι υπερήφανοι που έχουν την υποχρέωση να υπηρετούν το νόμο και να προστατεύουν το κοινωνικό σύνολο.
Έχει αναρωτηθεί κανείς πόσες πολλές αρμοδιότητες τους έχει αναθέσει η Πολιτεία και πόσο ψυχοφθόρο είναι το επάγγελμά – λειτούργημά τους;
Οι Αστυνομικοί ζουν μια ζωή που εξαρτάται πολλές φορές από δευτερόλεπτα και την αδρεναλίνη να ρέει στις φλέβες τους. Στον ελάχιστο αυτό χρόνο είναι υποχρεωμένοι να αποφασίσουν αν πρέπει να πυροβολήσουν ή μη, να συλλάβουν ή όχι, να καταδιώξουν ή να αφήσουν κάποιον να φύγει.
Είναι, επίσης, αναγκασμένοι να ασχοληθούν με δύσκολα ανθρώπινα προβλήματα : οικογενειακά, καυγάδες, πνευματικές παθήσεις, εκρηκτικές καταστάσεις όχλου, επικίνδυνα άτομα, άτομα υπό την επήρεια διαφόρων ουσιών κ.ά. και να δώσουν λύσεις.
Απαιτείται από τους Αστυνομικούς όχι μόνο να εφαρμόζουν το νόμο, αλλά να είναι στο πεζοδρόμιο ψυχίατροι, σύμβουλοι επί θεμάτων γάμου, κοινωνικοί λειτουργοί, ιερείς ακόμα και γιατροί.
Και όλα αυτά με ποία εκπαίδευση, με ποίες γνώσεις, με ποία ενότητα και τέλος με ποίο ηθικό όταν βάλλονται πανταχόθεν;
Δεν έχει δοθεί η αναγκαία εκπαίδευση στους Αστυνομικούς και μόνο όσοι δεν θέλουν ή δεν μπορούν να αντιληφθούν την πραγματικότητα μπορούν να είναι ευχαριστημένοι.
Η πρόσληψη Ειδικών Φρουρών και Συνοριακών Φυλάκων έπληξε την ενότητα του Σώματος.
Επί πλέον, αρκετές φορές, ηρωποιούνται κακοποιά στοιχεία και οι ίδιοι οι Αστυνομικοί τυγχάνουν ανυποληψίας ή κρατικής αδιαφορίας.
Ένας από τους κορυφαίους γελοιογράφους απεικόνισε σε μια γελοιογραφία του, προ ετών, ένα Αστυνομικό με απλωμένα τα χέρια να αναρωτιέται, λέγοντας: « δεν κάνω τη δουλειά μου βρίσκω τον μπελά μου, κάνω τη δουλειά μου πάλι βρίσκω τον μπελά μου!». Αυτή , δυστυχώς, είναι η πραγματικότητα στη χώρα μας.
Μπορεί να επιτύχει η επανίδρυση της Ελληνικής Αστυνομίας; Ποίες είναι οι άλλες συνιστώσες, εκτός της εκάστοτε Κυβέρνησης.
Πρώτη συνιστώσα είναι η ίδια η Αστυνομία, η οποία δυστυχώς καθημερινά χάνει έδαφος και βρίσκεται σε αναντιστοιχία με το λαϊκό αίσθημα, ενώ και το ίδιο το προσωπικό της διακρίνεται για το χαμηλό ηθικό του.
. Πρέπει, λοιπόν, να δοθεί έμφαση στο κοινωνικό ρόλο της Αστυνομίας, ούτως ώστε οι Αστυνομικοί να ενστερνιστούν απόλυτα τις δημοκρατικές αρχές και να δώσουν προτεραιότητα στην αξία της ανθρώπινης ζωής και το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών.
Η Αστυνομία δεν πρέπει να προκαλεί. Πρέπει να προσεγγίζει, να επιδιώκει το διάλογο με τις διάφορες κοινωνικές ομάδες, να αφουγκράζεται το λαϊκό αίσθημα, να ακούει και να συνεργάζεται με τους διάφορους Φορείς, τις άλλες Αρχές, Ειδικούς Επιστήμονες, άλλες Αστυνομίες, τα συναφή με το έργο της Συμβούλια και βέβαια τα Τοπικά Συμβούλια Νέων και να αναζητά τις καλύτερες λύσεις. Ιδίως με τους νέους οι οποίοι είναι το μέλλον και υποχρεούνται εκ του νόμου, άλλωστε, να τους αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ευαισθησία. Η έλλειψη της επικοινωνίας αυτής και της ανάλογης αντιμετώπισης των νέων, όχι μόνο ήταν εμφανέστατη και συνέτεινε στην παραγωγή των συγκεκριμένων κάκιστων αποτελεσμάτων.
Πρέπει να αλλάξει ριζικά και άμεσα ο τρόπος σκέψης και λειτουργίας της, καθώς και ο τρόπος πρόσληψης του προσωπικού της, ο οποίος, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, δημιούργησε περισσότερα προβλήματα, επέφερε πλήγμα στην ενότητα της Αστυνομίας και δεν έδωσε τις αναγκαίες λύσεις.
Οι Αστυνομικές δυνάμεις, σε συγκεκριμένους χώρους, πρέπει να διακρίνονται για την οργάνωση, την τακτική και πολιτική τους, την εμφάνιση και παράσταση, την κατανόηση, αυτοσυγκράτηση και επιτρεπτή ανοχή τους, ούτως ώστε η πρόληψη που είναι το κύριο έργο της να είναι ουσιαστική και αποτελεσματική. Κατασταλτικά να ενεργεί μόνο σε αδήριτη ανάγκη και πάντα με μέτρο και σύνεση.
Ο κάθε Αστυνομικός οφείλει να ενστερνιστεί ότι ο πολίτης δεν είναι εχθρός του.
Οι κανονιστικές διατάξεις σχετικά με την αντιμετώπιση των πολιτών να γίνουν αυστηρότερες και να εφαρμόζονται απαρέγκλιτα, όχι συντεχνιακά. Ο κακός Αστυνομικός δεν είναι καλός λειτουργός και πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα. Το Σώμα πληρώνει τα λάθη ολίγων αδιόρθωτων, που το εκθέτουν ανεπανόρθωτα.
Πώς θα επιτύχει η επανίδρυση στην Ελληνική Αστυνομία;
Κατ’ αρχήν με την αλλαγή του νομικού πλαισίου.
Δεύτερον, υπάρχουν Αξιωματικοί εν ενεργεία με όραμα και προτάσεις, μόνο που στην Ελλάδα δεν εισακούονται γιατί κυρίαρχο ρόλο έχουν η παγιωμένη αναξιοκρατία, οι πολιτικές παρεμβάσεις και τα διάφορα μικροσυμφέροντα. Αυτά της στερούν την όποια προοπτική, τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό της και την αποτελεσματική της συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Υπάρχουν, επίσης, Αξιωματικοί εν αποστρατεία με ήθος και εμπειρία που μπορούν να προσφέρουν προς την κατεύθυνση αυτή, σε αντίθεση με άτομα, προερχόμενα από άλλους χώρους, που καταλαμβάνουν επίκαιρες θέσεις και αδυνατούν να προσφέρουν τα αναμενόμενα γιατί δεν γνωρίζουν πως σκέπτονται και ενεργούν οι Αστυνομικοί, ούτε διαθέτουν βέβαια την απαραίτητη εμπειρία. Ας αξιοποιηθούν, λοιπόν, και οι μεν και οι δε.
Σημαντικότατη συνιστώσα είναι τα Πολιτικά Κόμματα, τα οποία οφείλουν να συμβάλλουν θετικά στον εκδημοκρατισμό της Ελληνικής Αστυνομίας, να την εμπιστευτούν και να μην παρεμβαίνουν στο έργο της. Η Αστυνομία πρέπει να υποστηριχθεί να λειτουργεί αυτόνομα, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια των Συνταγματικών διατάξεων και να μην αποτελεί βήμα αντιπαράθεσης της Αντιπολίτευσης με την εκάστοτε Κυβέρνηση. Αν θέλουμε να λεγόμαστε Δημοκρατική Χώρα!
Ειδικότερα η Κυβέρνηση, πέραν της επιλογής του Αρχηγού με αξιοκρατικά και μόνο κριτήρια να επιτρέψει στην Αστυνομία να λειτουργήσει ανεξάρτητη, και να ασκεί επ’ αυτής μόνο έλεγχο νομιμότητας και σκοπιμότητας. – Δύσκολο για τα Ελληνικά δεδομένα, αλλά απόλυτο αναγκαίο.
Οι Αξιωματικοί πρέπει να είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για τις αποφάσεις τους και υπόλογοι για κακές συμπεριφορές, άστοχες ενέργειες ή παραλείψεις τους. Ο αρμόδιος Υπουργός να ευθύνεται μόνο για μη άσκηση νομίμου ελέγχου.
Άλλη συνιστώσα είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση- ιδίως οι Δήμοι- να συμβάλλουν ουσιαστικά με τη σειρά τους τόσο με την ενεργοποίηση των Συμβουλίων Πρόληψης Εγκληματικότητας όσο και με τη σύμπραξη της Δημοτικής Αστυνομίας στην κατεύθυνση προσφοράς κοινωνικού έργου και όχι με τη χρησιμοποίησή της ως εισπρακτικού μηχανισμού ή εξυπηρέτηση κομματικών επιδιώξεων.
Τέλος, κύριε Διευθυντά, συνιστώσα με ιδιαίτερη ευθύνη και βαρύτητα είναι τα Μ.Μ.Ε. των οποίων η συμβολή κρίνετε ως πλέον απαραίτητη προς την κατεύθυνση αυτή, με διαρκή αντικειμενικό και δίκαιο έλεγχο των ενεργειών ή παραλείψεων της Αστυνομίας, όπως ακριβώς πράττει όλος ο Πειραϊκός Τύπος.
Με ιδιαίτερη εκτίμηση
Πειραιάς 12 – 12 – 2008
Ιωάννης Δ. Τετράδης
Αντιστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.